| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 658 |
| Eser Adı | Hediyetü'l-müştâk fî şerhi mesleku'l-uşşâk |
| Müellif Tam Künyesi | Lâ‘Lîzâde Abdülbâkî b. Muhammed |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Lâ‘Lîzâde, Lâ‘Lîzâde Abdülbâki |
| Yüzyıl (Hicri) | 12. |
| Yüzyıl (Miladi) | 18. |
| Vefat Tarihi Hicri | 1159 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1746 |
| Dil | Arapça |
| Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Hacı Mahmûd Efendi |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 02786 |
| Varak Numarası | 1b-36b vr. |
| Hattat-Müstensih | Derviş Ebû Bekir |
| Yazma İstinsah Tarih | 1205H |
| Yazı Türü | Talik |
| Eserin Türü | Şerh |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Eser Sarı Abdullah Efendi'nin (ö.1071/1660) Bayrâmiyye Tarîkatının âdâb ve erkânını, müridin seyr-ü sülûkunu ve bu esnada içinde bulunduğu "haller"i, bazı tasavvufî kavramları, aşıkların hallerini ve ibâdetlerinin gerçek anlamları vb. konuları ihtiava eden ve toplam 105 beyitten oluşan Meslekü'l-uşşâk adlı Türkçe manzûm eserin yine aynı dilde yapılan mensur şerhidir. Şârih eserinin girişinde (1128 yılında atandığı Kudüs kadılığından azlinden sonra) sürgüne gönderildiği Limni Adası'ndaki(kalesi) hapisanede iken şeyhinin [Murâd Buhârî] kendisini ziyaretleri, gurbet ellerinde yalnız bırakmaması, onun giyim vb. ihtiyaçlarını karşılamasından bahsetmekte ve şeyhinin, merhum babasının 16 yaşında iken yazdığı İlahiyât Mecmuâsı'ında evliyanın dertleri hakkındaki makalelerini teselli bulması için gönderdiği mektuplarda yer verdiğine değinmektetir. Daha sonra bunları geceleri mutalaa ettiğini ve hicrî 1129 yılının Muharrem yında "bu mecmuada muharrîr ceddim merhûm mağfûrun leh, ... ma'nevî Mesnevî şârihi" şeklinde ifade ettiği Abdullah Efendi'nin Meslekü'l-uşşâk adıyla anılan eserini okurken ceddim dediği Abdullah Efendi'nin Tarîkati aliyelerinde hilâfet sahibi meşâyih-i kirâm silsilesi ile bu kaside-i şerîfe bir zeyl(şerh) yazmak istemiştir. Aynı ayın(Muharrem) yedinci gecesi esnasında zeyli(şerhi) tamamlayıp iki saat içerisinde de 47 beyiti tezyîl(zeyl) eylediğini beyan etmektedir. Daha sonra ise müellif ayın ortasında (14-15) şeyhi Murad (Buhârî) Efendi'nin gönderdiği mektupta bunun "keşf ve iyân (yayılması) hususunda fikir, tedbîr ve ma'lûmun rütbesi tahrîr olunsa bir eserin olurdu" şeklinde belirtiğini ifade etmektedir. |
| Eserin Konu Başlıkları | [Dîbâce, sebebe-i te'lif], münâcât, naât. Eserde işlenen konular şöyledir: Sünnete uyma, Allah'ın takdîri, kısmet, kaderin Allah'tan olmasıyla birlikte ihtiyârında var olması, mükellef, himmetten nasibi olanın faydalanabileceği, riyâ ve sum'a âri olmak, zühd, şöhretin afet oluşu, sülûkü olmayanın tasavvuftan okunanın fayda vermeyeceği, mürşidin gerekliliği, uzlet, mürşide muârız olmama, nefsin hevâ ve heveslerine uyma, tevbe, takvâ, salih amel işlemenin faydaları, menzile takılmama, amelsiz ilmin faydasızlığı, ilim ve amelin Allah için olması, ilimden maksad Hakkı bilmektir, ibâdetin sırrına vakıf olmak, melamîliğin tâc ve hırka ile olmadığı, ariflerin yolu vahdettir, dedikoduyu terketmek, kâmil bir pîre intisap etmeyi dileme, iradeli olarak emre itaat etmek, aşk tarîkatına girenlerin sivâyı dilden kaldırması, aşk-uzlet ve halvet, maişe kazanmanın zarureti, oruç, nafilelerin faydaları, Hakk'ın işiten kulak, gören göz ve söyleyen dil olması, tevâcüd vb. |
| Notlar | Detaylı bilgi için bk. Bünyamin AYÇİÇEĞİ "Klâsik Türk Edebiyatı’nda Şerh Geleneği Ve La’lî-zâde Abdülbâkî (ö. 1746)’nin “Meslekü’l-Uşşâk” Kasdesi Şerhi" Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi, VII, sayı 32, s. 26-37. Bünyamin AYÇİÇEĞİ "Sarı Abdullâh Efendi (ö. 1661)’nin Meslekü’l-Uşşâk Kasîdesi Ve La’lî-zâde Abdülbâkî (ö. 1746)’nin Zeyli" Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/3, WİNTER, 2014, p. 189-211, ANKARA-TURKEY. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Tasavvufî Ahlâk |
